Yaşlılarda Sosyal Problemlerin Sonuçları
Güvenlik açığı, fiziksel veya duygusal olarak saldırıya uğrama veya zarar görme olasılığına maruz kalmanın niteliği veya durumu olarak tanımlanabilir. Bir bireyin veya bir grubun olası bir problemle yüzleşme, yönetme ve tahmin etme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Bu savunmasızlık kavramı, sosyal izolasyon için risk faktörü ile dolayısıyla hastalığa, zihinsel ve fiziksel sağlık eksikliğine yol açabilecek durumlarla ilişkilidir. Kökleri yoksulluk, sosyal dışlanma, etnik köken, engellilik, sadece hastalık veya yaşamın belirli gelişim evrelerinde olabilir.
Tüm bu yönler biyolojik, psikolojik, sosyal ve davranışsal değişkenler arasında çok önemli kırılganlık faktörlerini yansıtır. Bugüne kadar, hiç kimse yaşamda bu beyin bölgesinin önemli varyasyonlara uğradığı iki kritik anı bir arada vurgulamamıştır. Gelişiminin gerçekleştiği ergenlik ve bu alanın birçok yüksek bilişsel işlevin göreli kaybıyla birlikte bilişsel düşüşe geçtiği yaşlılıktır. Bu bilgi, yeni sosyal içerme biçimleri geliştirmek için savunmasızlığa bağlı dışlama biçimlerini daha iyi anlamaya yardımcı olabilir.
Yaşlıların Yaşadığı Sosyal Sorunlar ve Bunların Etkileri Yaşlılarda Sosyal Kırılganlık
Yaşlılık genellikle kırılganlıkla ilişkilendirilir, ancak bu kavramla ilişkili yeni bir yön, savunmasızlıktır. 65 yaş üstü yaşam beklentisi artmaya devam eder, ancak sağlıksız yaşam yılları bir kişinin yaşamının yaklaşık % 20’sini oluşturur. Aslında, yaşlanan nüfus, sorunlu antropolojik demografik ve epidemiyolojik dönüşümlerle uğraşır. Aktif ve sağlıklı yaşlanma, tüm ülkeler tarafından paylaşılan bir gereklilik ve toplumsal zorluktur. Kırılganlık, ana karakteristiği homoeostazı sürdürme yeteneğindeki düşüş, çoklu sistemlerde bozulmalar nedeniyle stresörlere karşı savunmasızlığı artıran ve fizyolojik rezervleri azaltan klinik bir sendromdur.
Güçsüz bir yaşlı, psikofizik sağlığın gerilemesi riski yüksek olan yaşlı bir kişidir. Aslında yaşlılarda kırılganlık, çevresel fiziksel, psikolojik ve sosyal faktörler arasındaki karmaşık etkileşimi uygun şekilde hesaba katan çok boyutlu bir kavramdır. Şimdiye kadar, kırılganlığın kesin ve tanınmış operasyonel bir tanımı yoktur. EIP-AHA’dan uzmanlar iki karlı yaklaşım belirlemiştir: Birincisi fiziksel belirleyicilere (tıbbi tanım) hitap ederken, ikincisi biyolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyoekonomik faktörleri (biyo-psikososyal tanım) dikkate alır.
Kırılganlığın operatif tanımı, kırılganlık düzeyi ile şu andaki risk arasındaki ilişki göz önüne alındığında, yaşlıların konu olacağı olumsuz sağlık sonuçları (savunmasızlık, hastaneye yatma, engellilik, kurumsallaşma ve ölüm gibi) riskiyle ilgilidir. Ve zaman kırılganlık seviyesi ne kadar şiddetli olursa risk o kadar ciddidir. Bu olumsuz sağlık hizmeti sonuçlarının görülme sıklığı sadece hastanın işlevsel, fiziksel veya zihinsel durumu ile değil, aynı zamanda sosyal ve sosyoekonomik durumuyla da ilgilidir. Son koşullardan birinin bile olmaması, sağlık ve sosyal yardım hizmetlerinin kullanımının artmasına yol açar.
Daha da önemlisi, sosyal savunmasızlık yaşlı insanların sağlığı ile ilgilidir, potansiyel kırılganlığa yatkınlık ve kötüleştirici faktör olarak düşünülmelidir. Bu nedenle, yalnızlık ve sosyal izolasyon fiziksel gerileme ile ilişkilendirilmiştir. Tersine, güçlü bir sosyal ağın koruyucu bir etkisi vardır. Yalnızlık ve sosyal izolasyon farklı kavramlardır. Valtorta ve Hanratty (2012) şöyle bildirmiştir: Yalnızlığın, daha geniş bir sosyal ağın (sosyal yalnızlık) veya istenen belirli bir arkadaşın (duygusal yalnızlık) yokluğu ile ilişkilidir. Ayrıca öznel bir olumsuz duygu olarak algılandığı en yaygın kullanılan tanımlardan biridir.
Sosyal izolasyon ise, az temaslı olma, sosyal faaliyetlere az katılım ve yalnız yaşama gibi kriterler kullanılarak objektif olarak tanımlanır. Nitekim bireyler sosyal olarak izole edilmeden yalnızlık hissedebilir. Eşit olarak yalnızlık ve izolasyon yaşayabilir veya yalnız hissetmeden sosyal olarak izole edilebilir. Bu nedenlerden dolayı, sosyal ve sosyoekonomik faktörlerin kırılganlığı belirlemede oynadığı rol ve olası herhangi bir müdahale şekli dikkate alınmalıdır. Kırılganlık ölçüm yöntemleri, sosyal savunmasızlığı ölçmek için yararlı bir kılavuz sağlayabilir. Aslında, sağlık durumu bir eksik biriktirme yaklaşımı ile özetlenebilirken, bir yaşlı ne kadar çok açık biriktirirse, o kadar savunmasız olur.
Yalnızca göreli kırılganlığı değil, aynı zamanda sosyal savunmasızlığı da tahmin etmek için birkaç farklı açık birleştirilebilirse, bu sosyal kırılganlık endeksi yaşlıların sağlık ve sosyal bakım ihtiyaçlarına ilişkin içgörürler sunar. Böyle bir fikir Andrew ve ekibi dolandırıcı insanlar arasında sosyal savunmasızlığın daha yüksek olduğunu ve daha yüksek ölüm oranıyla ilişkili olduğunu keşfetmişlerdir. Ayrıca Gale ve ekibi, yalnızlık ve sosyal izolasyon kırılganlık indeksi değişim oranıyla ilişkili olmasa bile, yüksek düzeyde yalnızlığın fiziksel olarak kırılgan olma riskini artırdığını bulmuşlardır.
Yaşlıların Yaşadığı Sosyal Sorunlar ve Bunların EtkileriSosyal savunmasızlığın nasıl karakterize edileceğine dair oybirliğiyle bir anlaşmaya sahip olmadıkça, sosyal faktörlere dikkatin yaşlı insanlara bakım sağlanmasının ayrılmaz bir parçası olduğu kabul edilmelidir. Daha sosyal ve sürdürülebilir bir yaşam, refah sistemlerinin kuşaklar arası dayanışmaya dayandığı bir süreçtir. İş-yaşam dengesini sağlamak ve demografik değişikliklere hazırlanmak için daha iyi bakım sistemlerine daha fazla kaynak yatırılmalıdır. Diğer bir deyişle, daha sosyal bir yaşam, gençler kadar yaşlıların da bugünlerine ve geleceğine güvenmelerini sağlanmalıdır.